Dental Radyoloji
Röntgenler hangi konularda yardımcı olur?
Diş ve ağız sağlığınızın devamı için dental radyografi de denilen röntgenler son derece önemlidir. Röntgenler diş hekiminin dişlerde ve çenelerdeki sorunları teşhis etmesine yardımcı olur.
• Radyografiler, gözle yapılan muayenede fark edilemeyen çürük alanlarının (örneğin dişler arasındaki çürüklerin) görülmesini sağlar.
• Mevcut olan dolguların altında gelişen çürük ve çatlak ya da diğer zararların fark edilmesine imkan verir.
• Dişeti hastalığı nedeniyle oluşan kemik kaybı röntgen yardımı ile fark edilebilir. Enfeksiyon ya da sinirin ölmüş olması gibi kök kanalındaki sorunlar da röntgen yardımı ile görülebilir.
• İmplant hazırlığı ve yerleştirilmesinde, ortodontik tedavi ve bunların diş hekimliği çalışmalarında diş hekimi için yararlı ve gereklidir.
• Radyografiler ile kist, ağız kanserleri ve metabolik ve sistemik hastalıklarla birlikte oluşan değişikliklerin saptanması da mümkündür.
• Radyografilerin yardımı ile diş hekimleri, çocukların ağzındaki diş gelişimi ve büyümelerini de görebilir.
Ne kadar sıklıkla röntgen çekilmelidir?
Röntgenin hangi sıklıkla çekilmesi gerektiği hastanın tıbbi ve dental geçmişine ve geçerli durumuna göre değişir. Bazı kişilerde 6 ayda bir röntgen alınması gereklidir. Bazıları için ise 2 yıllık periyotlar yeterlidir.
Çocuklar;
Yaşa göre değişmekle birlikte, çocukların bir çoğunda röntgenler 6 ay ile 1 yıl arasında değişen sürelerle çekilmelidir. Çünkü çocukların ağızlarında çürük kolaylıkla gelişebilmektedir. Ayrıca röntgenler yardımı ile diş gelişiminin görüntülenmesi de mümkün olmaktadır.
Fazla sayıda tedavi yapılmış dişi bulunan yetişkinler
Fazla sayıda tedavi yapılmış dişi bulunan yetişkinler (dolgular da dahil), düzenli olarak röntgen çektirmelidir. Çünkü bu kişilerin ağızlarında sorun çıkma riski çok daha fazladır.
Meyveli soda, sıcak çikolata, şekerli çay ya da kahve içenler
Meyveli soda, sıcak çikolata, şekerli çay ya da kahve içen kişilerin de düzenli olarak röntgen çektirmeleri gerekmektedir. Çünkü bu tür içecekler kolaylıkla çürüğe neden olabilirler.
Dişeti hastalığı olan kişiler
Dişeti hastalığı olan ya da dişeti tedavisi görmekte olan kişilerin daha sıklıkla röntgen çektirmeleri gereklidir. Böylece devam eden ya da önemli ölçüde kemik kaybının olup olmadığı görülebilir.
Xerostomia da denilen ağız kuruluğuna neden olan ilaçları kullanan kişiler
Kuru ağızlarda, tükürüğün olmamasından dolayı, diş çürükleri kolaylıkla oluşabilmektedir. Çünkü, tükürük ağız içindeki asit seviyesini sabit kalmasına yardımcı olur ve tükürük azaldığında, asit seviyesi artar ve bu da diş çürümeline neden olur.
Kullanılan bazı ilaçlar, ağız kuruluğuna neden olur. Hipertansiyon ilaçları, antidepresanlar, sakinleştiriciler, antihistaminikler, diüretikler,narkotik ilaçlar, antikonvülsan ve antikolinerjik ilaçlar ağız kuruluğuna neden olan ilaçlar arasındadır. Ağız kuruluğu problemi olan kişilerin daha sık röntgen ile kontrol yapılmalıdır.
Hastalık nedeni ile ağız kuruluğu olan kişiler
Ağız kuruluğuna neden olan Sjögren Sendromu olan kişilerde ve tükürük seviyesinde azalmaya sebep olan baş-boyun bölgesine radyoterapi uygulanmış kişilerde diğer kişilerden daha sıkça röntgen ile kontrol yapılmalıdır.
Sigara kullanan kişiler
Sigara kullanan kişilerin sıklıkla radyografik kontrole ihtiyacı vardır çünkü sigara dişeti hastalığı riskini arttıran bir faktördür.
Röntgen Çeşitleri
Ağız içi ve ağız dışı olmak üzere iki çeşit röntgen mevcuttur:
Ağız içi: Film hasta ağzındadır.
Ağız dışı: Film hasta ağzı dışındadır.
Ağız içi röntgenler
Ağız içi röntgenler röntgen filmi ağız içerisindeyken çekilen röntgenlerdir.
Ağız içi röntgen çeşitleri:
• Bite-wing radyografisi
• Periapikal radyografi
• Oklüzal radyografi
• Dijital radyografiler
Ağız dışı röntgen çeşitleri:
Ağız dışı röntgenler röntgen filmi ağız dışındayken çekilen röntgenlerdir.
Ağız dışı röntgen çeşitleri:
• Panoramik radyografiler
• Tomografiler
• Sefalometrik projeksiyonlar
• Sialografi
• Bilgisayarlı tomografi
Dijital Radyografiler
Dijital radyografiler, röntgen tekniklerinin en yenilerinden biridir. Bu teknik ile radyasyon %80 oranında azalmaktadır. Dijital radyografilerde röntgen filmi düz elektronik bir sensör üzerine yerleştirilir. Röntgen ışınları klasik röntgen filmlerine geldiği şekilde sensöre de gelir ancak görüntü karanlık odada değil, elektronik olarak gönderilerek bilgisayar ekranında oluşur. Böylece görüntü saklanabilir ya da çıktısı alınabilir.
3D görüntüleme:
İmplant uygulamalarında hatayı en aza indirgemek ve başarıyı en üst seviyeye çıkarmak için doğru bir görüntüleme elde etmek gerekir.Panoramik radiografide kemiğin sadece genişlik ve yüksekliği ile ilgili yaklaşık değerler elde edilir. Tomografi ile yapılan görüntülemede ise genişlik ve yüksekliği ile beraber derinliği ile ilgili de hemen hemen birebir doğrulukta değerler elde etmek mümkündür.Bu görüntüleme şeklinde de farklı teknikler mevcuttur.
İmplant uygulamalarında kemik kalitesi-yoğunluğu önemli midir?
Ayrıca kemiğin kalitesi de önemli bir faktördür.
İmplant uygulamalarında kemiğin hacmi ve şekli kadar kalitesi de önemlidir.Çünkü kemik kalitesine göre implantı uygulayıp uygulamama kararı değişebileceği gibi, implant uygulama tekniği de farklılık gösterir. Yoğunluğu çok düşük olan kemik ( D4 kemik) makbul omadığı gibi,yoğunluğu çok yüksek olan (D4) sert kemikler de kanlanma iyi olmadığı için daha az tercih edilirler ve implant uygulama teknikleri birbirinden farklıdır.
